ABC Miory, Wilenszczyzna, Bialorus, Kresy Portal Edukacyjny

Powstanie listopadowe – polskie powstanie narodowe przeciw okupacji rosyjskiej. Konstytucja 3 Maja 1791 roku Tekst Konstytucji 3 Maja z 1791 roku Kolumny dla czci Konstytucji 3 Maja 1791r. Powstanie listopadowe 1830-1931 Powstanie styczniowe 1863-1864

Symbol Powstancow

Bitwa pod Olszynką Grochowska

Bitwa pod Ostroleka

Wybuchło 29 listopada 1830 roku, a zakończyło się 21 października 1831 roku. Zasięgiem swoim objęło Królestwo Polskie i część prowincji zabranych Litwa, Żmudź i Wołyń.
Powstanie Listopadowe wybuchło w zaborze rosyjskim, trwało w okresie 28-11-1830 do 1831-10-21.
Rosją rządził car Mikołaj I 1825-1831. Po objęciu rządów przez cara Mikołaja I wokół księcia Adama czartoryskiego, skupił się ośrodek legalnego oporu w Królestwie. Pomimo jeso sprzeciwu wobec walki zbrojnej, Czartoryski aktywnie uczestniczył w zmianach politycznych w czasie powstania listopadowego. Był twórcą Tymczasowego Rządu, który potem przekazał władzę pierwszemu dyktatorowi powstania Józefowi Chłopickiemu, później szefem wydziału spraw zagranicznych w Radzie Najwyższej Narodowej, po detronizacji cara został szefem Rządu Narodowego.

Daty	Wydarzenia
1830-29-11	Wybuch Powstania Listopadowego
1830-30-11	Wojska rosyjskie i wierne księciu Konstantemu wycofują się pod Warszawę
1830-05-12	Gen. Józef Chłopicki ogłasza się dyktatorem powstania
1830-18-12	Sejm uznaje powstanie za narodowe
1831-18-0I	Gen. Chłopicki składa dyktaturę
1831-20-01	Ks. Michał Radziwiłł mianowany wodzem naczelnym Powstania Listopadowego
1831-21-01	Sejm detronizuje Mikołaja I
1831-22-02	Sejm uchwala poprawki do Konstytucji Królestwa Polskiego
1831-14-02	Bitwa pod Stoczkiem
1831-25-02	Bitwa pod Olszynką Grochowską
1831-30-03	Bitwa pod Wawrem
1831-05-04	Pierwsze wykonanie "Warszawianki"
1831-03-05	Rajnold Suchodolski napisał utwór pt. "Mazurek 3 maja"
1831-10-04	Bitwa pod Iganiami
1831-26-05	Bitwa pod Ostrołeką
1831-06-09	Początek rosyjskiego szturmu na Warszawę
1831-08-09	Kapitulacja Warszawy
1831-21-10	Kapitulacja powstańczego Zamościa

Obecnie rocznica wybuchu Nocy Listopadowej jest świętem podchorążych. W dniu tym przejmują symbolicznie władzę.
Główną przyczyną wybuchu powstania listopadowego było nieprzestrzeganie przez cesarzy rosyjskich postanowień konstytucji 1815 roku. Aleksander I w 1819 zniósł wolność prasy i wprowadził cenzurę prewencyjną. W 1820 zawieszono wolność zgromadzeń i zakazano działalności masonerii. W 1822 skazano Waleriana Łukasińskiego, przywódcę Wolnomularstwa Narodowego. W 1823 Rosjanie rozbili sieć tajnych stowarzyszeń w prowincjach zabranych. Mikołaj Nowosilcow rozpoczął prześladowanie członków towarzystw filomatów i filaretów. W 1825 car zlikwidował jawność obrad sejmowych.

Jednocześnie wzmogły się prześladowania polskich organizacji niepodległościowych. W 1827 nastąpiły aresztowania członków Towarzystwa Patriotycznego. Sąd sejmowy, wydając łagodne wyroki na podejrzanych i oczyszczając ich z zarzutu zdrady stanu, pośrednio potwierdził, że występowali oni w dobrej wierze przywrócenia przestrzegania zapisów konstytucji 1815 roku. Polska opinia publiczna straciła też wtedy ostatecznie złudzenia co do prawdziwych zamierzeń cara Mikołaja I.

Dotychczas łudzono się jeszcze, że Rosja wypełni zobowiązanie zawarte w akcie końcowym kongresu wiedeńskiego, gdzie car zobowiązywał się do przeprowadzenia tzw. rozszerzenia wewnętrznego (chodziło o przyłączenie do Królestwa prowincji zabranych w granicach z 1772).

W lipcu i sierpniu 1830 wybuchły zwycięskie rewolucje we Francji i w Belgii, które doprowadziły do podważenia systemu Świętego Przymierza.

17 października car rozkazał przygotowanie mobilizacji alarmowej wojska polskiego i rosyjskiego. 21 października ks. Ksawery Drucki-Lubecki otrzymał polecenie przygotowania finansów Kongresówki na wypadek wojny[2]. 24 listopada Kongres Narodowy w Brukseli zdetronizował króla Niderlandów i ogłosił faktyczną niepodległość Belgii.

28 listopada dotarła do Królestwa Polskiego wieść o upadku prorosyjskiego rządu Wielkiej Brytanii ks. Artura Wellingtona. Jednocześnie już 23 listopada członkowie sprzysiężenia Wysockiego byli ostrzeżeni o ich dekonspiracji i przygotowanych aresztowaniach. Wydawać by się mogło, że nadszedł ostatni dogodny moment do przeprowadzenia powstania.

source